بالاترین عملکرد و کارایی در بازی‌های کامپیوتری، خواسته‌ی هر گیمری خواهد بود. دستیابی به این مرحله مهم، تنها با داشتن یک سخت‌افزار قوی میسر نمی‌شود؛ بلکه بهینه‌سازی تنظیمات ویندوز برای اجرای بازی‌ها نقش بسیار حیاتی ایفا نموده و تجربه‌ی شما را دگرگون می‌سازد. بسیاری از گیمرها بدون اینکه هیچ اطلاعی داشته باشند، سیستمشان در راستای عدم بهینه‌سازی ویندوز جهت پردازش‌های سنگین بازی، با تمام توان کار نمی‌کند. افت فریم (FPS) و کندی‌های ناگهانی در زمان انجام بازی، اغلب نتیجه‌ی تنظیمات نادرست سیستم عامل خواهند بود. در این مقاله از دیجی کارتریج، شما را گام به گام با تمام ترفندها و تنظیمات کلیدی ویندوز برای گیمینگ و گیمرها آشنا خواهیم نمود تا بتوانید نهایت عملکرد را از کامپیوتر یا لپ‌تاپ گیمینگ خود استخراج کنید.
چرا بهینه‌سازی تنظیمات ویندوز برای اجرای بازی‌ها مهم است؟
شاید این پرسش برای شما هم پیش بیاید که چرا بهینه‌سازی تنظیمات ویندوز برای گیم‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، در حالی که می‌توان بی‌درنگ وارد دنیای بازی شد و استارت زد. واقعیت ماجرا این است که ویندوز به صورت پیش‌فرض برای کاربردهای عمومی و متنوعی طراحی شده است، نه به طور خاص برای اجرای بازی‌ها. در این راستا، منابع حیاتی سیستم شما نظیر کارت گرافیک (GPU)، پردازنده (CPU) و حافظه رم (RAM) ممکن است درگیر فرآیندهای پس‌زمینه یا قابلیت‌هایی باشند که نه تنها برای بازی‌ها بی‌فایده‌اند، بلکه عملکرد آن را مختل می‌نمایند.
مزایای کلیدی بهینه‌سازی ویندوز برای گیمینگ
بهبود تجربه‌ی گیمینگ شما از طریق بهینه‌سازی تنظیمات ویندوز برای اجرای بازی‌ها، مزایای بسیار متعددی به همراه خواهد داشت:
- افزایش فریم‌ریت (FPS): با آزادسازی منابع سیستم، پردازنده و کارت گرافیک سیستم شما می‌توانند فریم‌های بیشتری را رندر کنند و در نهایت، تجربه‌ای روان‌تر و لذت‌بخش‌تر را فراهم می‌آورد.
- رفع لگ و پرش‌های تصویری: بسیاری از مشکلات اجرایی موجود در بازی‌ها نظیر لگ و پرش‌های ناگهانی تصویر، در راستای مشغول بودن منابع سیستم یا تنظیمات گرافیکی نامناسب ایجاد می‌گردد.
- کاهش تاخیری ورودی: فاصله‌ی زمانی موجود بین فشردن دکمه‌ها و مشاهده‌ی نتیجه‌ی آن در بازی می‌تواند برای بازیکنان آزاردهنده باشد. تنظیمات خاص ویندوز به کاهش این نوع تاخیرها کمک بسزایی می‌کند.
- استفاده‌ی حداکثری از سخت‌افزار: با بهینه‌سازی ویندوز، اطمینان ایجاد می‌شود که سخت‌افزار گران‌قیمت شما با تمام توان جهت ارائه‌ی بهترین کیفیت بصری و عملکردی به کار گرفته می‌شود.
پیش‌نیازهای اولیه برای تنظیمات ویندوز برای اجرای بازی‌ها
پیش از آن که به تنظیمات ویندوز برای اجرای بازی‌ها بپردازیم، میبایست چند اقدام اصلی و اساسی پیش گرفت. این مراحل، بنیان یک سیستم گیمینگ بهینه را به پا می‌کند.
آپدیت درایورها (به ویژه کارت گرافیک)
درایورها، رابطی هستند بین سیستم‌عامل شما و سخت‌افزارهای سیستم شما. در صورتی که این نرم‌افزارهای حیاتی، به‌ویژه برای کارت گرافیک، قدیمی یا ناسازگار باشند، می‌توانند در نهایت منجر به افت شدید عملکرد، بروز اشکالات گرافیکی و حتی از کار افتادن ناگهانی بازی‌ها شوند. به منظور آن که تجربه‌ای بی‌نقص داشته باشید، همواره از بروز ترین و جدیدترین نسخه‌ی درایورها استفاده نمایید:
- برای کارت‌های گرافیک AMD: به وب‌سایت رسمی AMD رفته و آخرین و جدیدترین نسخه‌ی نرم‌افزار Adrenalin Edition را برای کارت گرافیک Radeon خود دریافت و نصب نمایید.
- برای کارت‌های گرافیک NVIDIA: به وب‌سایت رسمی NVIDIA بروید و جدیدترین درایورهای GeForce Game Ready را که متناسب با مدل کارت گرافیک شماست، دانلود کرده و نصب نمایید. از سوی دیگر، از نرم‌افزار GeForce Experience به منظور به‌روزرسانی خودکار درایورها نیز می‌توانید کمک بگیرید.
- برای گرافیک‌های یکپارچه Intel: در صورتی که سیستم شما از گرافیک مجتمع پردازنده اینتل (که در اکثر موارد در لپ‌تاپ‌ها یا سیستم‌های فاقد کارت گرافیک مجزا دیده می‌شود) بهره می‌برد، درایورهای آن را از وب‌سایت اینتل یا از طریق ابزار پشتیبانی درایور اینتل به‌روز نگه دارید.
به‌روزرسانی ویندوز برای اجرای گیم
همانطور که می‌دانید، مایکروسافت به‌طور مداوم آپدیت‌هایی برای ویندوز منتشر می‌نماید که حاوی اصلاح خطاها و باگ‌ها، بهبودهای عملکردی و بسته‌های امنیتی هستند. برخی از این به‌روزرسانی‌ها می‌توانند مستقیماً بر تجربه‌ی شما در بازی‌ها اثرگذار باشند. برای اینکه همواره از جدیدترین و بهترین نسخه‌ی ویندوز بهره‌مند شوید، الزامی بوده به‌طور منظم سیستم خود را آپدیت نگه دارید.
جهت بررسی و نصب آخرین به‌روزرسانی‌ها، حتما مطابق مراحل زیر اقدام کنید:
- نخست به بخش Settings ویندوز مراجعه نمایید.
در ویندوز 10، Update & Security (به‌روزرسانی و امنیت) را انتخاب کنید؛ در ویندوز 11، مستقیماً روی Windows Update کلیک نمایید. - در این مرحله، بر روی دکمه‌ی Check for updates (بررسی برای به‌روزرسانی‌ها) کلیک کنید.
در صورتی که آپدیتی موجود بود، اجازه دهید دانلود و نصب گردد. ممکن است لازم باشد سیستم خود را مجدداً راه‌اندازی نموده تا تغییرات اعمال شوند.
سلامت سخت‌افزار
حتی با وجود بهترین و بهینه‌ترین تنظیمات ویندوز برای گیمینگ، در صورتی که در سخت‌افزارتان مشکل و ایرادی وجود داشته باشد، تجربه‌ی خوبی از بازی خود نخواهید داشت. پیشگیری همواره بهتر از درمان است، پس مطمئن شوید قطعاتتان در بهترین وضعیت خود باشند:
- وضعیت هارد دیسک یا SSD: سلامت درایو ذخیره‌سازیتون رو با ابزارهای داخلی ویندوز نظیر “Error Checking” یا همچنین نرم‌افزارهای تخصصی دیگه چک نماید. بدسکتور یا سایر مشکلات مشابه منجر به کندی لود بازی‌ها و عملکرد کلی سیستم خواهد بود. با انجام این بررسی‌ها در ابتدای راه، بستری محکم و آماده به منظور اعمال تنظیمات حرفه‌ای‌تر ویندوز خواهید داشت.
- بررسی دمای قطعات: نرم‌افزارهایی نظیر HWMonitor یا MSI Afterburner رو نصب نموده و دمای CPU و GPU رو حین بازی زیر نظر داشته باشید. دمای بالا در نهایت منجر به افت عملکرد (تراتلینگ) یا حتی آسیب به قطعات می‌گردد. در صورتی که دما بالاست، از تهویه و خنک‌کننده‌ی مناسب سیستم خود کمک بگیرید.
بهینه‌سازی ویندوز برای بالا بردن تجربه‌ی گیمینگ
حالا وقت آن رسیده که به مهم‌ترین بخش کار بپردازیم: تنظیمات ویندوز برای اجرای بازی‌ها که به طور مستقیم بر روی عملکرد بازی‌ها اثرگذار هستند و قدر سیستم شما را در راستای اجرای درست و بهتر بازی‌ها بالا می‌برند:
فعال‌سازی حالت بازی در ویندوز
ویندوز 10 و 11 دارای قابلیتی به اسم Game Mode هستند که وظیفه‌اش بهینه‌سازی سیستم برای بازی خواهد بود. با فعال نمودن آن:
- به داشتن نرخ فریم (FPS) پایدارتر کمک بسزایی می‌کند.
- منابع بیشتری رو به بازی در حال اجرا اختصاص می‌دهد.
- ویندوز، آپدیت‌ها و اعلان‌های پس‌زمینه رو موقع بازی محدود می‌نماید.
به منظور فعال نمودن مراحل زیر را دنبال نمایید:
- به Settings (تنظیمات) برید، بعد Gaming (بازی) رو انتخاب نمایید. از قسمت منوی سمت چپ، روی Game Mode کلیک نموده و سوئیچش رو روی On (روشن) بذارید. حتی در صورتی که اثرات همواره چشمگیر نباشد، فعال کردنش هیچ ضرری نداشته و به طور معمول موثر نیز واقع می‌شود.
- تنظیمات پیشرفته‌ی گرافیک ویندوز: کنترل کامل GPU
ویندوز امکانات بیشتری جهت مدیریت عملکرد گرافیکی در اختیارتون قرار داده که حسابی به بهبود تجربه‌ی بازی کمک می‌نماید. - زمان‌بندی GPU با شتاب سخت‌افزاری (Hardware-accelerated GPU scheduling)
این قابلیت به کارت گرافیک اجازه داده تا مدیریت حافظه‌ی خود (VRAM) را مستقیماً به عهده بگیرد که می‌تواند تاخیرها و باگ‌ها رو کم نماید و عملکرد رو بهتر سازد. - برید به Settings > System > Display. پایین صفحه، روی Graphics settings (تنظیمات گرافیک) کلیک نمایید. بعد Change default graphics settings رو انتخاب کنید و گزینه‌ی Hardware-accelerated GPU scheduling رو فعال کنید. (ممکنه نیاز به ری‌استارت داشته باشید.)
تنظیمات گرافیکی برای هر بازی (Graphics performance preference)
همینجا تو بخش Graphics settings، می‌توانید برای هر بازی مشخص نمایید با کدوم کارت گرافیک (مخصوصاً تو لپ‌تاپ‌های دارای گرافیک مجتمع و مجزا) و با چه اولویتی و مراحل اجرا شود.
در قسمت “Add an app”، نوع برنامه (معمولاً Desktop app) رو انتخاب نموده و با Browse فایل اجرایی (.exe) بازی رو پیدا و اضافه کنید. بعد از اضافه شدن، روش کلیک کنید و Options (گزینه‌ها) رو بزنید. High performance (عملکرد بالا) رو انتخاب و Save (ذخیره) نمایید. این گام برای لپ‌تاپ‌ها فوق‌العاده خواهد بود.
بهینه‌سازی ویندوز برای حداکثر کارایی در بازی: ترفندهای حیاتی
به منظور آن که ویندوز کمترین منابع رو مصرف نماید و بیشترین توان رو به بازی‌ها بده، میبایست یک سری تنظیمات رو تغییر بدیم.
- حذف افکت‌های بصری غیرضروری: سبک‌کردن ویندوز. از افکت‌ها و انیمیشن‌های ویندوز زیبا هستند، اما منابع پردازشی رو مصرف می‌نمایند.
چگونه؟ توی جستجوی ویندوز، “Adjust the appearance and performance of Windows” رو سرچ کرده و باز نمایید. در تب Visual Effects، گزینه‌ی Adjust for best performance (تنظیم برای بهترین عملکرد) رو انتخاب نمایید تا همه‌ی افکت‌ها غیرفعال شوند. در صورتی که دوست دارید بعضی افکت‌های ضروری مثل نمایش روان فونت‌ها (Smooth edges of screen fonts) باقی بمانند، پس از انتخاب این گزینه، تیک اون‌ها رو دستی بزنید.
- مدیریت برنامه‌های پس‌زمینه و استارتاپ: مسیر بازی رو خلوت نمایید. خیلی از برنامه‌ها بدون اطلاع شما تو پس‌زمینه اجرا میشن و منابع رو اشغال می‌کنند. برنامه‌هایی که با روشن شدن ویندوز قادرند سیستم را کند نمایند.
- غیرفعال کردن برنامه‌های استارتاپ: Task Manager را باز نمایید (Ctrl + Shift + Esc)، بروید به تب Startup. برنامه‌هایی که نیاز ندارید با ویندوز اجرا بشن را انتخاب و Disable کنید. مراقبت باشید سرویس‌های سیستمی یا درایورهای ضروری رو غیرفعال نکنید.
محدود کردن برنامه‌های پس‌زمینه (Background apps)
- ویندوز 10: بروید به Settings > Privacy > Background apps. می‌توانید “Let apps run in the background” رو کاملا خاموش نمایید یا برنامه‌ها را به صورت جداگانه مدیریت کنید.
- ویندوز 11: برای هر برنامه جداگانه در Settings > Apps > Apps & features، روی سه نقطه کنار اسم برنامه کلیک نموده و Advanced options رو انتخاب کنید. در بخش Background apps permissions، گزینه‌ی Never رو بزنید.
بهینه‌سازی شبکه: پینگ پایین‌تر در بازی‌های آنلاین
به منظور اجرای بازی‌های آنلاین، اتصال اینترنت پایدار و سریع بسیار حائز اهمیت است.
- آپدیت درایور کارت شبکه: مطمئن شوید درایور کارت شبکه‌تان به روز باشد.
- کابل اترنت به جای وای‌فای: همواره تا جایی که امکان آن وجود دارد از اتصال سیمی (Ethernet) استفاده کنید.
- بستن برنامه‌های مصرف‌کننده پهنای باند: پیش از انجام بازی، برنامه‌هایی نظیر دانلود منیجرها، سرویس‌های استریمینگ یا آپدیت‌های سنگین را ببندید.
- تنظیمات DNS: گاهی اوقات تغییر DNS پیش‌فرض به DNSهای عمومی و سریع‌تر مثل Google Public DNS (8.8.8.8, 8.8.4.4) یا Cloudflare DNS (1.1.1.1, 1.0.0.1) می‌تواند پینگ رو بهتر نماید. این تنظیمات را می‌توانید در Network Adapter Properties تغییر دهید.
تنظیمات اعلان‌ها و Focus Assist: خداحافظی با مزاحمت‌ها
Focus Assist (دستیار تمرکز): این قابلیت ویندوز بهتون اجازه داده اعلان‌ها رو تو زمان‌های خاص (مثلاً موقع بازی) بی‌صدا یا محدود کنید. برید به Settings > System > Focus assist. می‌توانید بر روی Priority only (فقط اولویت‌دارها) یا Alarms only (تنها هشدارها) تنظیم نمایید. تو بخش Automatic rules، گزینه‌ی “When I’m playing a game” رو فعال نموده تا موقع بازی تمام‌صفحه خودش فعال شود.
همچنین پیشنهاد می‌توانید مقاله جدیدترین و بهترین لپ تاپ‌های سال 2024 در بازار ایران؛ فناوری‌های برتر و شگفت‌انگیز را نیز مطالعه نمایید.
بهینه‌سازی فضای ذخیره‌سازی: نفس تازه برای درایوها
کمبود فضای خالی رو درایوی که ویندوز و بازی‌ها روش نصب شده‌اند، می‌تواند عملکرد سیستم رو به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
- Defragmentation (یکپارچه‌سازی) برای HDDها: در صورتی که هارد دیسک مکانیکی (HDD) دارید، یکپارچه‌سازی منظم در نهایت سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات رو بهتر نماید. از ابزار “Defragment and Optimize Drives” استفاده نمایید. (نکته: SSDها نیازی به یکپارچه‌سازی ندارند و حتی مضر نیز است.)
- انتقال فایل‌های حجیم: فایل‌های بزرگ و کم‌مصرف را به یه درایو دیگه منتقل نمایید تا حداقل 15-20 درصد از فضای درایو اصلی خالی بماند.
Disk Cleanup (پاک‌سازی دیسک): از این ابزار داخلی ویندوز به منظور حذف فایل‌های موقت، فایل‌های سیستمی غیرضروری و محتویات سطل بازیافت استفاده کنید.
غیرفعال کردن Xbox Game Bar و قابلیت‌های ضبط (اگر لازم ندارید)
Xbox Game Bar ابزاری مفید برای ضبط و چت هستند، ولی در صورتی که از آن استفاده نمی‌کنید، می‌تواند منابع رو مصرف نماید.
- غیرفعال کردن Xbox Game Bar: بروید به Settings > Gaming > Xbox Game Bar. سوئیچ “Enable Xbox Game Bar for things like recording game clips, chatting with friends, and receiving game invites” رو خاموش نمایید.
- غیرفعال کردن ضبط پس‌زمینه (Background Recording): بروید به Settings > Gaming > Captures. گزینه‌ی “Record in the background while I’m playing a game” رو غیرفعال کنید.
مانیتورینگ مداوم عملکرد
برای اینکه بفهمید کدوم قسمت سیستم شما نیاز به توجه بیشتری دارد یا کدامیک از تنظیمات واقعاً موثر بوده، میبایست عملکرد سیستم رو به طور مداوم بررسی نمایید.
- Task Manager (تب Performance): این ابزار داخلی ویندوز اطلاعات خوبی در مورد میزان استفاده از CPU، GPU، RAM و دیسک به شما می‌دهد.
- MSI Afterburner همراه با RivaTuner Statistics Server: این ترکیب قدرتمند به شما امکان می‌دهد تا اطلاعات دقیقی نظیر FPS (نرخ فریم)، دمای قطعات، میزان استفاده از VRAM و فرکانس کاری CPU/GPU رو به صورت همپوشانی (overlay) توی خود بازی ببینید.
مواردی که باید از آن‌ها دوری کرد
در مسیر بهینه‌سازی تنظیمات ویندوز برای اجرای بازی‌ها و گیم‌ها، برخی اقدامات نه‌تنها بی‌فایده‌اند، بلکه می‌توانند به کامپیوتر شما آسیب برسانند یا عملکرد آن را بدتر کنند. از انجام موارد زیر اکیدا خودداری نمایید:
- غیرفعال کردن سرویس‌های حیاتی ویندوز بدون آگاهی
برخی راهنماهای آنلاین ممکن است پیشنهاد دهند که سرویس‌های مختلف ویندوز را غیرفعال نمایید. انجام این امر بدون داشتن دانش کافی در مورد عملکرد هر سرویس، می‌تواند به ناپایداری سیستم یا از کار افتادن برخی قابلیت‌ها منجر گردد.
- استفاده بی‌رویه از Game Boosterهای متفرقه
بسیاری از این برنامه‌ها که ادعای بهینه‌سازی سیستم را دارند، بیشتر از اینکه مفید باشند، می‌توانند مضر باشند و منابع سیستم را بیهوده مصرف کنند.
- استفاده از پاک‌کننده‌های تهاجمی رجیستری
رجیستری ویندوز امری بسیار حساس خواهد بود. نرم‌افزارهای پاک‌کننده رجیستری که بدون بررسی دقیق، ورودی‌ها را حذف می‌کنند، می‌توانند مشکلات جدی برای سیستم شما ایجاد کنند. خود ویندوز به خوبی از رجیستری خود مراقبت می‌کند و نیازی به این برنامه‌ها نیست.
- اورکلاک کردن بی‌محابا و بدون تخصص
اگرچه اورکلاک کردن CPU یا GPU می‌تواند عملکرد را بالا ببرد، اما انجام نادرست آن می‌تواند به ناپایداری، افزایش بیش از حد دما و حتی آسیب دائمی به قطعات منجر شود.
سخن پایانی
در نهایت، سیستم خود را برای بهترین تجربه بازی بهینه نمایید، شما با استفاده از راهنمای جامع در این مقاله، تنظیمات ویندوز برای اجرای بازی‌ها به بهترین شکل را آموختید. حالا سیستم شما آماده بوده تا نهایت پتانسیل خود را در دنیای گیمینگ به نمایش بگذارد.
به یاد داشته باشید که هر سیستم و هر بازی ممکن است به تنظیمات خاص خود نیاز داشته باشد. در نهایت، با اطمینان خاطر و بر اساس نکاتی که آموخته‌اید، تنظیمات مختلف را آزمایش کنید تا به ایده‌آل‌ترین حالت برای سیستم خود برسید.
هدف اصلی، لذت بردن از بازی‌ها با بالاترین سرعت و روانی ممکن است. با ویندوزی که به درستی بهینه‌سازی شده، دیگر نگران افت عملکرد نخواهید بود و می‌توانید بدون دغدغه، کاملاً در دنیای هیجان‌انگیز بازی‌ها غرق شوید. امیدواریم این راهنما به شما کمک نموده باشد تا به اوج عملکرد گیمینگ دست یابید. همچنین کارتریج 410a را نیز ببینید.
دیدگاهتان را بنویسید