چرا کاغذ زرد رنگ میشود
همانطور که میدانیم ماده اصلی ساخت کاغذ، چوب است، در واقع کاغذ از خمیر چوب ( طی فرایندی چوپ را به خمیر تبدیل میکنند) بدست میاید. ماده اصلی تشکیل دهنده خمیر چوب لیگنین (Lignin) است.
آنچه در ادامه میخوانید:
- چرا کاغذ زرد میشود ؟
- لینگین (Lignin) چیست ؟
- چگونه لیگنین کاغذ را از بین ببریم؟
- آیا وجود لیگنین در تولید کاغذ مفید است؟
- سخن پایانی
چرا کاغذ زرد میشود ؟
وقتی به کتابهای قدیمی سر میزنیم متوجه میشویم ورقهای آن زرد شدهاند. البته میزان تغییررنگ در کاغذ بستگی به زمان تولید آنها دارد. هرچه زمان بیشتری سپری شود ، کاغذ زردتر یا حتی به رنگ قهوهای درمیآید بهطوریکه میتوان این تغییررنگها را در کتابهایی که صدها سال از عمرشان میگذرد ، بوضوح دید. اما علت این اتفاق چیست و چه عاملی سبب میشود کاغذ به مرور زمان تغییررنگ دهد؟
لینگین (Lignin) چیست ؟
سوزان ریچاردسون (Susan Richardson) استاد شیمی در دانشگاه کارولینای جنوبی می گوید: «کاغذها عمدتاً از چوب ساخته شده اند که ترکیبات عمده آن سلولز است.
به علاوه یک ترکیب طبیعی دیگر در چوب وجود دارد که لینگین (Lignin) نام دارد. لینگین عامل اصلی سفتی و سختی چوب هم هست. سلولز یک ماده بی رنگ است که تا حد بسیار خوبی نور را بازتاب می دهد و همین عامل سبب می شود که کاغذ در بیشتر موارد، سفید رنگ به نظر برسد.»
محصولات مرتبط چرا کاغذ زرد رنگ میشود
لینگین برخلاف سلولز ، وقتی در معرض نور و اکسیژن هوا قرار می گیرد ، ساختار مولکولی آن تغییر می کند. لینگین در اصل یک پلیمر است و متشکل از دسته ای از واحدهای مولکولی مشابه با هم و به هم پیوسته می باشد.
در مورد لینگین واحدهایی که تکرار می شوند ، در واقع الکل حاوی اکسیژن و هیدروژن با ذراتی از اتم های کربن هستند.
اما لینگین و تا حدی هم سلولز ، مستعد اکسید
اسیون هستند. به این معنا که آمادگی برداشت مولکول های اکسیژن اضافه را
دارند و این مولکول ها سبب بروز تغییراتی در پلیمر می شوند. مولکول های
اکسیژن اضافه شده ، سبب شکستن اتصالاتی می شوند که در واقع نگهدارنده عناصر
زیرمجموعه الکل با یکدیگر شده و مناطق مولکولی خاصی ایجاد می کنند که
کروموفورز (Chromophores) – به یونانی به معنی حامل های رنگی – نام دارند.
این حامل های رنگی طول موج های نوری خاصی را بازتاب می دهند که چشم ما آنها
را به عنوان رنگ شناسایی و درک می کند. در مورد اکسیداسیون لینگین ،
بازتاب این رنگ در چشم ما زرد یا قهوه ای است.
همانطور که
میدانید ماده اصلی درساخت کاغذ، چوب است و در واقع کاغذ از خمیرچوب تهیه
میشود که حاوی مادهای به نام لیگنین (Lignin) است.
این ماده در
واقع یک پروتئین ساختاری است که وظیفه آن در اکثر چوبها، دوام و استحکام
بخشیدن به آنهاست. اکسیدهای لیگنین در مجاورت هوا به آسانی تغییررنگ داده و
به رنگ زرد یا قهوهای درمیآید.
در این میان کاغذ روزنامه که
از انواع مرغوب کاغذ نیست ، زودتر در مجاورت هوا ، زرد یا قهوهای میشود ،
چرا که حاوی مقادیر بالای لیگنین است.
کاغذهای مرغوب ، کاغذهایی
هستند که توسط فرآیندهای شیمیایی تصفیه میشوند تا هم میزان لیگنین موجود
در آن کاهش یابد و هم سفیدتر و شفافتر شوند.
هرچند این نوع
کاغذها تصفیه شده هستند، اما همیشه مقدار کمی لیگنین در آن باقی میماند و
به طورکامل از بین نمیرود به این ترتیب درمییابیم که این نوع کاغذها هم
با اینکه بسیار مرغوب هستند، باز هم به مرور زمان تغییررنگ داده و زرد
میشوند اما دیرتر از انواع دیگر کاغذ.
بنابراین برای محافظت بیشتر از کاغذ میتوان آنها را تصفیه کرد یا کمتر در مجاورت هوا قرار داد تا دیرتر دچار آسیب دیدگی شوند.
چگونه لیگنین کاغذ را از بین ببریم؟
برای تولید کاغذ های مرغوب که در نگهداری طولانی مدت تغییر رنگ ندهند از فرآیند شیمیایی جداسازی لیگنین از چوب کمک میگیرند. در این مرحله خمیر کاغذ توسط فرآیندهای شیمیایی تصفیه شده تا هم میزان لیگنین موجود در آن کاهش یابد و هم سفیدتر و شفافتر بشوند.
البته نمیتوان گفت که کارخانه ها میتوانند تمامی لیگنین های موجود در کاغذ را جداسازی کنند ولی تا 90 درصد انجام این فرآیند امکان پذیر است.
برای محافظت بیشتر از کاغذ میتوان آنها را تصفیه کرد یا کمتر در مجاورت هوا قرار داد تا دیرتر دچار آسیب دیدگی شوند.
مهندسان تولیدی کاغذ هایتری با فناوری های پیشرفته توانسته اند تا 90 درصد لیگنین را از چوب جدا نمایند، به همین منظور با خیال راحت میتوانید اسناد و مدارک مهم خود را روی کاغذ هایتری درج کرده و تا سالیان سال بدون تغییر رنگ ، اسناد را نگهداری کنید. در واقع میتوان گفت که کاغذ هایتری از خاصیت Wood Free بهره برده است.
آیا وجود لیگنین در تولید کاغذ مفید است؟
تولیدکنندگان کیسههای کاغذی قهوهای و جعبههای حمل و نقل مقوایی از این مزیت لیگنین استفاده میکنند، زیرا محصولات آنها را محکمتر میسازد. این محصولات کاغذی سفید نمیشوند؛ که این امر باعث میشود این محصولات نسبت به روزنامهای معمولی، بسیار قهوهایتر باشند، و در عین حال آن قدر محکم هستند که بتوان تخممرغ و سایر مواد غذایی را در آن قرار داد و حمل کرد.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با لینگین ، علت زرد شدن کاغذها،آیا وجود لیگین در تولید کاغذ مفید هست و… آشنا سازیم. برای اطلاعات بیشتر در مورد علت زرد شدن کاغذ و همچنین خرید انواع پرینتر مطابق با نیازتان و خرید کارتریج میتوانید با کارشناسان ما در دیجی کارتریج تماس و یا از طریق سایت با ما در ارتباط باشید.
دیدگاهتان را بنویسید